Een excursie naar Deltares stond al een aantal jaren op het verlanglijstje van onze excursiecommissie. Gelukkig kon de wens 4 april in vervulling gaan. De excursiecommissie stond kennelijk niet alleen in haar wens. Het maximum van 45 deelnemers was binnen een dag na de aankondiging al bereikt.
Een van de voorgangers van Deltares is het Waterloopkundig Laboratorium, dat tussen 1927 en 2008 een Nederlands onafhankelijk wetenschappelijk instituut op het gebied van hydraulica en waterbouwkunde in Delft was. Samen met GeoDelft en een deel van TNO is dit in 2008 overgegaan in het instituut Deltares.
Na de ontvangst met koffie kregen we twee inleidingen.

Toon Segeren, director Marine and Coastal Systems en tevens Director Deltares International, schetste een interessant beeld van het ontstaan van Deltares, van de organisatie en de vele, gevarieerde activiteiten in binnen- en buitenland. Deltares is een onafhankelijk kennisinstituut voor toegepast onderzoek op het gebied van water, ondergrond en infrastructuur. Wereldwijd werkt men aan slimme innovaties, oplossingen en toepassingen voor mens, milieu en maatschappij. Bij Deltares werken ongeveer 800 mensen, van meer dan 40 nationaliteiten. Er zijn vestigingen in vier landen.
De volgende presentatie was koren op de molen voor ieder die in historie is geïnteresseerd, met een mooie link naar het heden. Koen Berends, onderzoeker en adviseur op het gebied van ‘River Dynamics and Inland Waterways’ heeft met zijn team een simulatie gemaakt van de Hollandse Waterlinie. In 1672 lag de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden zwaar onder vuur. In dit rampjaar vielen Engeland, Frankrijk en de bisdommen Münster en Keulen ons land binnen. De druk werd zo hoog dat werd besloten om het ultieme wapen in te zetten: water.

Deze operatie, die leidde tot de Oud-Hollandse Waterlinie, was allesbehalve eenvoudig. Men moest rekening houden met verschillende factoren zoals de veiligheid van de bevolking, de snelheid van de operatie (tijdsdruk!) of het behoud van kostbare landbouwgrond (verzilting!). In een mooie animatiefilm liet Koen zien wat er in 1672 gebeurde. Het ontwikkelde overstromingsmodel en de gevolgde aanpak zijn ook toepasbaar voor hedendaagse en toekomstige projecten in de waterbouw.
Het bezoek, na de inleidingen, aan de drie faciliteiten was erg indrukwekkend:
Eerst de beroemde Deltagoot. Dat is een testfaciliteit voor het doen van experimenteel onderzoek op ware grootte naar het effect van extreme watergolven op dijken, duinen, vegetatie, golfbrekers of offshore constructies.
Vervolgens werd het ‘Delta Basin’ bezocht. In dat bassin kunnen diverse typen golven worden gecreëerd en meet men de effecten op kusten, sluizen, offshore projecten, etc.

Tenslotte gingen we naar de GeoCentrifuge. In een looping van een achtbaan kan kortstondig wel 5g ontstaan, waarbij 5g vijfmaal de aardse zwaartekracht is. De GeoCentrifuge van Deltares kan maar liefst 150g opwekken. In de centrifuge kunnen geotechnische processen op schaal worden nagebootst.
Foto’s: Sabine van Bleijswijk en Rob van der Horst.